Gezondheid en milieu
Het branden van elk theelicht en elke kaars stoot schadelijke stoffen uit. Volgens de Verbraucherzentrale (Duitse consumentenorganisatie) verhoogt kooldioxide (CO₂) de CO₂-concentratie in binnenruimtes, terwijl stikstofoxiden (NOx) de luchtwegen irriteren. De uitstoot van roet en fijnstof kan diep in de longen doordringen, en formaldehyde en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) zijn als kankerverwekkend geïdentificeerd. Binnenmilieudeskundige Peter Tappler wijst erop dat verbruikte lucht vermoeidheid, hoofdpijn en verminderde concentratie kan veroorzaken. Het is belangrijk om regelmatig te ventileren als er kaarsen branden.
Milieutechnisch zitten de meeste theelichtjes in aluminiumhouders, die vaak na enkele uren worden weggegooid. De aluminiumproductie is milieubelastend; grondstoffen zoals bauxiet worden gewonnen en dat leidt vaak tot ontbossing in tropische regenwouden. Deutsche Umwelthilfe waarschuwt bovendien voor palmoliegebruik bij de productie van kaarsen, wat verdere ontbossing en verlies van leefgebied tot gevolg kan hebben.
Brandveiligheid en incidenten
Brandveiligheid blijft ook een groot aandachtspunt. De stad Neurenberg legt uit dat meerdere theelichtjes dicht bij elkaar gevaarlijke steekvlammen kunnen veroorzaken. Een experiment uitgevoerd door het tv-programma “Marktcheck” van de SWR toonde aan dat bij een stervormige opstelling van theelichtjes de temperatuur snel steeg tot 250 °C. Om zulke gevaren te voorkomen, raden experts aan om een minimale afstand van 10 cm tussen theelichtjes te houden en brandende exemplaren nooit te verplaatsen.
Het DHB-Netzwerk Haushalt (huishoudadviesnetwerk) raadt af om een brand te blussen met een deken, omdat veel dekens kunstvezels bevatten die het vuur kunnen aanwakkeren. Brandend paraffine mag nooit met water worden geblust, aldus De stad Neurenberg, omdat water de brand kan verergeren. Speciale brandblussprays voor vetbranden worden aanbevolen.
Duurzame alternatieven en tips
Voor wie zich zorgen maakt over gezondheid en milieu geeft de Verbraucherzentrale advies over duurzamere opties. Kaarsen met het RAL-keurmerk branden minder schadelijke stoffen en voldoen aan strenge kwaliteitscriteria. Daarnaast worden producten van bijenwas en biomassa als gezonder en milieuvriendelijker gezien, al zijn ze ook duurder en minder goed verkrijgbaar. Öko-Test (Duits testblad) beveelt herbruikbare theelichthouders van glas of roestvrij staal aan, gecombineerd met navulbare theelichtjes zonder aluminiumhuls.
Bij de aankoop van kaarsen en theelichtjes is het advies om te letten op de samenstelling en keurmerken. Regelmatig luchten en het kort houden van lonten helpt om schadelijke uitstoot te beperken — dat is erg belangrijk.
De weelderige aanblik van een kamer vol kaarsen is aantrekkelijk, maar het blijft belangrijk om de gevaren te herkennen en te voorkomen. Door bewust om te gaan met het branden van kaarsen en de veiligheids- en gezondheidsaanbevelingen op te volgen, kun je de risico’s flink terugdringen. Doe dit voor je eigen gezondheid en die van je huisgenoten tijdens deze feestelijke maar mogelijk risicovolle tijd van het jaar.
